Kamuoyunda EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) olarak bilinen çalışanlara ilişkin kanuni düzenleme, 03.03.2023 tarih ve 32121 sayılı resmi gazetede yayımlanan 7438 sayılı kanunla yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu düzenlemeye ilişkin olarak mükelleflerin aşağıda belirtmiş olduğumuz hususlara dikkat etmeleri yaralarına olacaktır;
-Normal şartlarda emeklilik nedeniyle işten ayrılmalarda işverenler çalışanlardan Sosyal Güvenlik Kurumundan (SGK) alınacak ‘’emekli olur ‘’ yazısı istemektedirler. Ancak EYT düzenlemesinin uygulanmasında ayrılış bildirgesi verilmesi için SGK’dan alınacak ‘’emekli olur’’ yazısının çalışanlardan istenilmesine gerek bulunmamaktadır. Çalışanların e-devlet üzerinden temin edecekleri bilgi ve belgelere istinaden işten ayrılış bildirgeleri düzenlenebilecektir. Sadece sigorta başlangıcı ve sürelerinde tereddüt edilen çalışanlar için SGK’dan yazılı bilgi istenilmesi yerinde olacaktır.
- Çalışanlardan ‘’emeklilik sebebiyle işten ayrılmak istiyorum’’ ibaresi içeren bir dilekçe alınması yararlı olacaktır.
- Çalışanların işten ayrılış bildirgelerinin ‘’8-Emeklilik’’ kodu ile SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir.
- EYT kapsamında emekli olacak çalışan aynı işyerinde çalışmaya devam ettirilmek isteniyorsa, çalışanın işten ayrılma tarihinden itibaren 30 gün içinde SGDP’li ( Sosyal Güvenlik Destek Primi) olacak şekilde işe giriş bildirgesi verilmelidir. Çalışanın 30 gün içerisinde yeniden işe girişinin yapılması durumunda mükellefler % 5 puanlık teşvikten yararlanılabileceklerdir.
- 1475 sayılı mülga İş Kanunun yürürlükteki 14. maddesi ile 4857 sayılı mevcut İş Kanunun 32. maddelerindeki hükümler dikkate alındığında kural olarak kıdem tazminatının çalışana işten ayrıldığı gün peşin olarak ve bankadan ödenmesi gerektiği söylenilebilir. Ancak çalışanın yazılı izni alınırsa kıdem tazminatının çalışana taksitler halinde ödenmesi mümkündür.
-Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesi konusunda çalışanla anlaşmaya varılması durumunda, taksitlerin süresinde ödenmesi önem arz etmektedir. Çünkü 1475 sayılı mülga İş Kanunun yürürlükteki 14. maddesinde ‘’Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi sebebiyle açılacak davanın sonunda hakim gecikme süresi için, ödenmeyen süreye göre mevduata uygulanan en yüksek faizin ödenmesine hükmeder.’’ ibaresi yer almaktadır. Bu durumda mükellefler kıdem tazminatının yanı sıra faiz yükü ile de karşılaşabileceklerdir.
- Kıdem tazminatları ödenmiş olmak şartıyla, Gelir Vergisi Kanununun 40/3. maddesi kapsamında gider olarak yazılabilir.
- Kıdem tazminatı ödeme işlemi gider olarak muhasebeleştirilirken çalışanın çalıştığı birime göre aşağıdaki hesaplara gider kaydedilmesi tek düzen hesap planına uyum açısından yararlı olacaktır;
*Çalışan üretim departmanında çalışıyorsa;730-Genel Üretim Giderleri Hesabı
*Çalışan pazarlama departmanında çalışıyorsa;760-Pazarlama Satış ve Dağ. Giderleri. Hesabı
*Çalışan yönetim departmanında çalışıyorsa; 770-Genel Yönetim Giderleri Hesabı
- Yargıtay kararlarına göre, denenmiş işçinin tekrar denenmesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Bu nedenle, emekli olup aynı iş yerinde ve aynı koşullarda çalıştırılmaya devam eden çalışan için deneme süresi uygulanamaz.
Sağlıklı ve huzurlu günler dilerim…
Musa ÜNAL
Yeminli Mali Müşavir